Ο επιστήμονας Alexander Wunsch προειδοποιεί εδώ και χρόνια για τους κινδύνους από τις εκπομπές υδραργύρου, όπως είναι αυτές από τις λάμπες εξοικονόμησης ενέργειας, τις τηλεοράσεις LCD και τις οθόνες υπολογιστών. Στη συνέντευξη που ακολουθεί εξηγεί με ποιούς τρόπους μας βλάπτουν οι λαμπτήρες φθορισμού.
Αφιέρωμα - Φάκελος: το Φως στη Ζωή μας
μετάφραση-επιμέλεια: Βίκυ Χρυσού
Διάφορες νέες μελέτες επισημαίνουν μια σχέση μεταξύ τεχνητού φωτισμού κατά τη διάρκεια της νύχτας και ασθενειών που οφείλονται σε ορμονικές διαταραχές και ειδικά με τον καρκίνο. Η νεότερη μελέτη έρχετε από το Ισραήλ και έγιναν αναφορές σε αυτή στο διεθνή τύπο. Είναι τα αποτελέσματα πραγματικά τόσο αναπάντεχα?
Alexander Wunsch: Αναπάντεχο είναι το πολύ πολύ το γεγονός πως, η συγκεκριμένη μελέτη παρουσιάζει ένα σημαντικά αυξημένο ποσοστό καρκίνου του προστάτη στους άντρες -και νωρίτερα ήδη αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού στις γυναίκες -, μολονότι λάμβανε υπ' όψη μόνο τις εξωτερικές πηγές φωτισμού. Διότι το επίπεδο φωτισμού που μας επιβαρύνει σε εσωτερικούς χώρους και που μας αφορά πολύ πιο άμεσα δεν λαμβάνεται εκεί υπ όψη. Η μελέτη που αναφέρεται είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Εδώ και δύο δεκαετίες δημοσιεύονται κάθε χρόνο νέες έρευνες, που όλες τους δείχνουν στην ίδια κατεύθυνση. Δημόσια όμως δεν ακούει κανείς πολλά γι΄αυτό.
Alexander Wunsch: Βλέπει κανείς ότι ήδη γνωρίζει. Με άλλα λόγια: Αναγνωρίζει κανείς μόνο ότι γνωρίζει. Συνέπεια της συνειδητοποίησης του γεγονότος, πως η λανθασμένη χρήση του τεχνητού φωτός μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία μας, θα έπρεπε λογικά να είναι το ερώτημα εάν είναι επιθυμητή μια κοινωνία 24ώρου. Π.χ. πρέπει πραγματικά να έχω τη δυνατότητα όχι μόνο να βάζω βενζίνη στο αυτοκίνητο μου στις 3 το πρωί, αλλά και να αγοράζω τρόφιμα?
Τις ανέσεις ενός βιομηχανοποιημένου κόσμου τις υιοθετούμε ευχαρίστως, όμως συχνά βρίσκονται σε αντίθεση με λενα φυσιολογικό και υγιή τρόπο ζωής. Το ποιές αποφάσεις παίρνουμε σε αυτό το δίλλημα είναι θέμα κατανόησης. Ο καρκίνος όπως και οι άλλες ασθένειες του πολιτισμού, είναι τόσο επικύνδινες επειδή κανείς δεν αισθάνεται πως αναπτύσσεται σιγά-σιγά η ασθένεια. Απουσιάζουν τα έγκαιρα προειδοποιητικά σήματα από την πλευρά του σώματος. Η πίεση δεν πονάει. Σε αυτές τις περιπτώσεις λοιπόν θα πρέπει να αναλάβει η λογική το ρόλο που σε άλλες περιπτώσεις παίζει ο πόνος.
Θα πρέπει λοιπόν να πηγαίνουμε "με τις κότες για ύπνο" και να ξυπνάμε επίσης νωρίς το πρωί, όπως συμβουλεύουν παλιές παροιμίες?
A.W.: Το να προσαρμοστεί κανείς στις εποχές και τον εξωτερικό ρυθμό, είναι φυσικά ο πιο υγειινός τρόπος ζωής. Όμως δίχως νυχτερινό φωτισμό δεν μπορούμε σήμερα. Αυτό δεν ήταν πάγια κατάσταση στο παρελθόν. Έχω στην κατοχή μου ένα βιβλίο που εκδόθηκε το 1799 και αφορά την επίδραση του φωτός στο ανθρώπινο σώμα. Ο συγγραφέας του, γιατρός, παραπονιόταν από τότε, πως η χρήση τεχνητού φωτισμού θα οδηγούσε στην αποκοπή από τους φυσικούς ρυθμούς και πως θα επέφερε ασθένειες. Τότε βέβαια διέθεταν μόνο λυχνάρια, κεριά και το πολύ πολύ γκάζι ως πηγές φωτισμού. Σε αντίθεση με τις μοντέρνες λάμπες φθορισμού η φυσική φλόγα έχει εντελώς αυτοπεριοριζόμενο χαρακτήρα.
Τι εννοείτε?
A.W.: Φανταστείτε να θέλετε τον 18ο αι. να φωτίσετε ένα χώρο τόσο έντονα, όπως μπορείτε να το κάνετε σήμερα με το πάτημα ενός διακόπτη. Πολύ γρήγορα θα αισθανόσασταν έντονη ζέστη και θα είχατε πονοκέφαλο. Αυτό ήταν και το πρόβλημα των Θεάτρων της εποχής: οι θεατές πολύ σύντομα αποκτούσαν πονοκέφαλο ή αναπνευστικές δυσκολίες λόγω των αναμμένων πηγών φωτισμού.
Ο "φυσικός" τεχνητός φωτισμός, στον οποίο συμπεριλαμβάνω πέρα από το κερί, τις γκαζόλαμπες και την λάμπα πυρακτώσεως, ακολουθεί μία συγκεκριμένη καμπύλη φυσικής ακτινοβολίας, τη λεγόμενη "καμπύλη μαύρων σωμάτων". Από ένα βαθμό φωτεινότητας και μετά, όλες αυτές οι πηγές φωτισμού γίνονται δυσάρεστες, είτε εξαιτίας του καπνού και της ζέστης, είτε μέσω της κατανάλωσης οξυγόνου. Έτσι λαμβάνουμε, μέσω δυσάρεστων αισθημάτων από το σώμα, ξεκάθαρα μηνύματα, πως έχει ξεπεραστεί ένα συγκεκριμένο επίπεδο.
Το μπλε φως προκαλεί τύφλωση
Οι λάμπες εξοικονόμησης ενέργειας (ΛΕΕ) και γενικότερα οι λάμπες φθορισμού εκπέμπουν ένα φως με υπερβολικά μεγάλο ποσοστό βραχέου κύματος μπλε. Αυτό όχι μόνο επιδρά αρνητικά στο ορμονικό μας σύστημα, αλλά καίει και τα μάτια."Σε ένα πλήθος κυτταρικών ερευνών διαπιστώθηκε πως το μπλε φως προκαλεί οξειδωτική βλάβη στους υποδοχείς του αμφιβληστροειδή και προάγει τον εκφυλισμό της ωχράς κηλίδας (AMD)-που είναι ασθένεια συνδεδεμένη με το γήρας" εξηγεί ο φωτο-βιολόγος Alexander Wunsch. Αυτή η μέχρι σήμερα ανίατη ασθένεια οδηγεί σε μια σταδιακή καταστροφή του σημείου της καθαρής εστιασμένης όρασης -η επονομαζόμενη Makula lutera ή αλλιώς ωχρά κηλίδα- και καταλήγει συνήθως σε τύφλωση. Σε ποσοστό 50% είναι η AMD η συχνότερη αιτία επίκτητης τύφλωσης στη Γερμανία. Ένας στους τρεις εξεταζόμενους άνω των 65, παρουσιάζουν σήμερα ήδη τα πρώτα σημάδια AMD.
Στη Makula lutera υπάρχουν εξαιρετικά λίγοι υποδοχείς για φως βραχέου κύματος. Αυτό φιλτράρεται από την κιτρινωπή ουσία λουτεΐνη, η οποία κατ΄αυτό τον τρόπο προστατεύει το σημείο καθαρής εστίασης των ματιών. Με το υπερβολικά μπλεδίζον φως του τεχνητού φωτισμού καταστρέφεται αυτή η προστατευτική ουσία των ματιών και ακολουθεί νέκρωση των αισθητιρίων κέντρων που με τη σειρά της οδηγεί σε σταδιακή τύφλωση.
Στους αρουραίους εξελίσσεται εξαιρετικά γρήγορα. Σε πειράματα με ζώα, ακτινοβολήθηκαν τα μικρά τρωκτικά με απλούς λαμπτήρες φθορισμού και σε μόλις 4 ημέρες φάνηκε βλάβη του αμφιβληστροειδή. Μετά από 30 ημέρες τα μάτια των τρωκτικών είχαν πλέον πάθει μη αναστρέψιμη ζημιά.
"Για τον αμφιβληστροειδή είναι το μπλεδίζον φως πολύ πιο επικίνδυνο από την υπεριώδη ακτινοβολία (UV), επειδή τα υπεριώδη μέρη του φωτός φιλτράρονται ήδη από τον κερατοειδή και το φακό. Το ορατό βραχέου μήκους κύματος φως αντίθετα εισχωρεί ανεμπόδιστο μέχρι τον αμφιβληστροειδή, όπου προκαλεί οξειδωτικό στρες", εξηγεί ο Alexander Wunsch.
Επειδή όμως η makula lutea, ως σημείο καθαρότερης όρασης, περιλαμβάνει κυρίως υποδοχείς πράσινου και κόκκινου φωτός, το μπλε φως δυσκολεύει την καθαρή, εστιασμένη όραση. Το έντονο μπλε σαν χρώμα εμφανίζεται σπάνια στη φύση. Ο ουρανός και η θάλασσα παρουσιάζουν πάντοτε έναν πιο ήπιο χρωματικό κορεσμό. Επιπλέον όταν κοιτάμε προς αυτές τις τεράστιες επιφάνειες δεν χρειάζεται να εστιάσουν τα μάτια μας.
Κατά συνέπεια το φως των λαμπτήρων πυρακτώσεως διευκολύνει την καθαρή εστίαση και με έντονο κοντράστ όραση, λόγω της χαμηλής συμμετοχής φωτός βραχέου μήκους κύματος και έτσι προστατεύει τα μάτια.
Ο καθηγητής Karl Albert Fischer, διευθυντής του Ινστιτούτου για το Φως και το Χρώμα στην Αυστρία δηλώνει μάλιστα πως "το ζεστό φως των λαμπτήρων πυρακτώσεως που σε πολλά σημεία του ομοιάζει με αυτό του ήλιου, σύμφωνα με νεώτερες έρευνες, μπορεί να προστατεύει τον αμφιβληστροειδή."
Εκατοντάδες επιπλέον μελέτες αποδεικνύουν πως το φως μεγάλου μήκους κύματος, που πλησιάζει στην υπέρυθρη ακτινοβολία (IR), -ποιότητα φωτός που εκπέμπουν κατά κόρον οι λάμπες πυρακτώσεως-, ενισχύει την αντοχή και την αυτο-αποκατάσταση των αισθητηρίων κυττάρων.
Ένας σημαντικός παράγοντας για την ανάπτυξη ορμονικής φύσεως ασθένειες, είναι η μείωση της ορμόνης μελετονίνης στον οργανισμό. Το μπλε φως παίζει εδώ ένα σημαντικό ρόλο. Γιατί είναι η μελατονίνη τόσο σημαντική?
A.W.: Στα τέλη του 2008 δημοσιεύτηκαν δύο μελέτες στην Ιαπωνία, όπου έλαβαν μέρος 30.000 άντρες και γυναίκες. Οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα πως μόλις πριν 100 χρόνια οι άνθρωποι παρέμεναν για 9 έως 10 ώρες κάθε μέρα στο σκοτάδι. Κατά τη διάρκειά της παραμονής τους στο σκοτάδι ο οργανισμός παρήγαγε την μελατονίνη. Σήμερα η παραμονή στο σκοτάδι μετρά μόνο 6 έως 8 ώρες .
Λιγότερη μελατονίνη σημαίνει αυξημένος κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου, του προστάτη ή του στήθους.
Επειδή το σώμα δεν μπορεί πλέον να χαλαρώσει αρκετά?
A.W.: Η μελατονίνη εκτελεί διάφορες λειτουργίες. Στο έμβρυο, το οποίο μέσα στη μήτρα δεν αντιλαμβάνεται το φως με τα μάτια του, η μελατονίνη της μητέρας ρυθμίζει το δικό του βιολογικό ρυθμό. Ο άνθρωπος διαθέτει ένα κεντρικό ρολόι στον ενδιάμεσο εγκέφαλο, το οποίο παράγει σε 24ωρη βάση τον κυρκαδικό ρυθμό και τον προωθεί μέσω του νευρικού συστήματος σε όλο το σώμα. Αυτό το κεντρικό ρολόι συνδέεται μέσω της λεγόμενης ρετινο-υποθαλαμιαίας οδού, με τον αμφιβληστροειδή χιτώνα των οφθαλμών και κατ' αυτό τον τρόπο λαμβάνει τα σήματα συγχρονισμού μέσα από το φως που φτάνει στα μάτια.
Η μελατονίνη με τη σειρά της συγχρονίζει τα επιμέρους "ρολόγια" των οργάνων. Κάθε όργανο του σώματος διαθέτει το δικό του ρυθμό και φυσικά ιδανική είναι η κατάσταση όταν λειτουργούν σε συγχρονισμό μεταξύ τους. Αυτή είναι μία από τις λειτουργίες της μελατονίνης.
Κατά τη διάρκεια της ημέρα είμαστε κινητικοί, δραστήριοι και καταναλώνουμε ενέργεια, ενώ κατά τη διάρκεια της νύχτας είναι σημαντική η ανάπαυση. Η μελατονίνη προάγει την ανανέωση σε πολλαπλά επίπεδα και φτάνει μέχρι και μέσα στα μιτοχόνδρια των κυττάρων.
Για το λόγο αυτό γίνεται ολοένα και συχνότερα αντικατάσταση των λαμπτήρων φθορισμού των συστημάτων νυχτερινού φωτισμού των γηροκομείων, με κιτρινωπά LED, τα οποία επηρεάζουν λιγότερο τον ύπνο. Πράγμα που είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τους ηλικιωμένους, των οποίων οι κυρκαδικοί ρυθμοί είναι ιδιαίτερα επίπεδοι.
Επικίνδυνη αντήχηση υδραργύρου
A.W.: Ο ιδιαίτερα τοξικός υδράργυρος είναι το βασικό συστατικό των περισσότερων λαμπτήρων φθορισμού (τις λεγόμενες λάμπες νέον), που ονομάζονται για το λόγο αυτό και "λάμπες εκκένωσης ατμού υδρογόνου". Μέσω του ηλεκτρικού ρεύματος φορτίζονται τα άτομα υδρογόνου (ιονίζονται) και παράγουν έναν ιδιαίτερο τύπο φωτεινής ακτινοβολίας (φθορισμού).
Αυτή η ίδια διαδικασία ισχύει και για τις λάμπες εξοικονόμησης ενέργειας, για τις επίπεδες τηλεοράσεις LCD και για τις TFT οθόνες υπολογιστών.
Στο βιομηχανοποιημένο κόσμο δεν περιέχουν ίχνη υδραργύρου μόνο τα τρόφημα, αλλά και ο αέρας. Για το λόγο αυτό όλοι μας δεχόμαστε συνεχώς ποσότητες υδραργύρου. Το σώμα επιβαρύνεται δε ιδιαίτερα με αυτό το βαρύ μέταλλο, όταν κάνουμε κάποιο εμβόλιο (σημαντικότατη αιτία παρενεργειών τους) ή όταν επιτρέπουμε τα σφραγίσματα δοντιών με αμάλγαμα (όπου ο υδράργυρος "εξατμίζεται" συνεχώς και αφομειώνεται από το σώμα καθώς τον παραλαμβάνει μέσω των βλεννογόνων στο στόμα).
Όμως ο υδράργυρος μπορεί να προκαλέσει βλάβες στον οργανισμό, ακόμη και όταν δεν βρίσκεται μέσα στο σώμα. Αρκεί και μόνο να πέσει στα μάτια μας φως από ιονισμένα άτομα υδρογόνου. Στα μάτι μας βρίσκεται η -ηλικιακά συνδεδεμένη- ουσία λιποφουσίνη, η οποία παράγει ιδιαίτερα πολλές ελεύθερες ρίζες (οι οποίες συνδέονται με την πρόκληση καρκίνου) όταν ακτινοβολείται με την μπλε γραμμή εκπομπών υδραργύρου, η οποία έχει μήκος κύματος 436 νανόμετρα.!
Όποιος δηλαδή λαμβάνει φως από "λάμπες εκκένωσης ατμού υδρογόνου", ειδικά όταν κοιτάζει σε μια οθόνη υπολογιστή ή σε μία τηλεόραση LCD, διατρέχει τον κίνδυνο υψηλής παραγωγής βλαβερών ελεύθερων ριζών στα μάτια του?
A.W.: Ναι, αλλά και σε άλλα κύτταρα που περιέχουν λιποφουσίνη. Επειδή αυτή η ουσία αυξάνει συνεχώς μετά το 20ο έτος, είναι οι ηλικιωμένοι άνθρωποι πιο ευαίσθητοι στο μπλε φως του υδραργύρου από τους νεότερους, ειδικά εάν έχουν υποστεί εγχείρηση καταρράκτη, όπου ο φυσικός κιτρινωπός φακός των ματιών αντικαθίσταται από ένα διάφανο συνθετικό φακό. Τότε ο αμιβληστροειδής είναι απόλυτα εκτεθειμένος στο μπλε τεχνητό φως, πράγμα που μπορεί να οδηγήσει σε τύφλωση. Γι΄αυτό και τοποθετούνται σήμερα συχνότερα κιτρινωπά χρωματισμένοι συνθετικοί φακοί, ώστε να απομακρύνεται μέρος του βλαβερού μπλε φωτός.
Το "φως υδραργύρου" (φθορισμού) επιδεινώνει επιπλέον την τοξικότητα του υδραργύρου που τυχόν υπάρχει μέσα στο σώμα, διότι ακριβώς αυτή η ποιότητα φωτός είναι που έχει τη δυνατότητα να "ξυπνήσει" το βαρύ αυτό μέταλλο. Ο υδράργυρος έχει την ικανότητα να ενώνεται πολύ εύκολα με άλλα σημαντικά χημικά στοιχεία (όπως οξυγόνο, υδρογόνο, χλώριο, θείο κτλ) και να δημιουργεί νέες ενώσεις. Κατά τη διαδικασία αυτή όμως, όπου το οξυγόνο που περιείχαν αντικαθίστατε από υδράργυρο, καταστρέφονται ζωτικής σημασίας μόρια.
* η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Zeitenschrift τεύχος 62/2009ΠΗΓΗ: http://vickytoxotis.blogspot.com/2009/05/blog-post_21.html
Τότε λοιπόν να θεωρήσουμε πως το φως από λάμπες εκκένωσης ατμών υδραργύρου ( φθορισμού ), το οποίο φέρει μέσα του την "υπογραφή" αυτού του βαρέως μετάλλου, ενδείκνυται ειδικά για την ενεργοποίηση του υδραργύρου?
A.W.: Ακριβώς. Ο υδράργυρος στο σώμα βρίσκεται σε υδατοδυαλιτή ή σε λιποδυαλιτή μορφή. Τα άτομα υδραργύρου που βρίσκονται "εγκλωβισμένα" σε περιοχές του λιπώδους ιστού με κακή αιμάτωση και είναι έτσι πλέον "ανενεργά", μπορούν με την επίδραση του μπλε φωτός των λαμπτήρων φθορισμού να επανενεργοποιηθούν και να συμμετέχουν και πάλι σε χημικές αντιδράσεις. Έτσι γίνονται και πάλι δηλητήρια για τον οργανισμό.
Γνωρίζουμε τώρα πως οι λαμπτήρες φθορισμού με βάση τον υδράργυρο αποτελούν για πολλούς και διάφορους λόγους ζήτημα ανησυχίας. Τι ισχύει για το φως των νέων λαμπτήρων τύπου LED?
A.W.: Το προτέρημα αυτών των διόδων φωτισμού είναι η χαμηλή ενεργειακή κατανάλωση τους. Γι΄αυτό και θα παίξουν μελλοντικά ένα σημαντικό ρόλο. Το μειονέκτημα τους αντίθετα βρίσκεται στο ηλεκτρονικό τους κύκλωμα. Επειδή, σε αντίθεση με τις λάμπες πυρακτώσεως και τις λάμπες φθορισμού, μπορούν να αντιδρούν αστραπιαία, ρυθμίζεται η φωτεινότητα τους συνήθως με υπερβολικά γρήγορο ανοιγο-κλείσιμο τους. Από αυτή τη ρύθμιση προκύπτει ένας παλμός ή "τρεμoσβήσιμο", το οποίο δεν αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας.
Όσο περισσότερο διαρκεί η φάση "σβησίματος", τόσο πιο χαμηλός γίνεται αισθητός από τα μάτια μας ο φωτισμός τους, ενώ στην πραγματικότητα οι "αστραπές φωτός" που εκπέμπουν είναι πάντοτε το ίδιο φωτεινές. Το μόνο που αλλάζει δηλαδή είναι η συχνότητα και η διάρκεια των διαστημάτων "σβησίματος". -που δεν αντιλαμβανόμαστε εννοείται λόγω αστραπιαίας ταχύτητας τους... σημ. μτφ.-. Στην τεχνική ορολογία αναφέρεται το φαινόμενο ως Πλάτος διαφοροποίησης παλμού (PWM -Pulsweitenmodulation).
Παρόλο που δεν αντιλαμβανόμαστε αυτό το στροβοσκοπικό τρεμοσβήσιμο (σαν τα ειδικά φώτα σε disco, που κάνουν τις κινήσεις να μοιάζουν αυτές των ρομπότ... σημ. μτφ.), το σώμα μας αντιδρά σε αυτό το ερέθισμα, σε κυτταρικό επίπεδο και στρεσάρεται. Επιπλέον ένα τόσο ισχυρά μοντουλαρισμένο φως προκαλεί πρόσθετη επιβάρυνση με ηλεκτρομαγνητικό νέφος (electrosmog).
Δηλαδή τα μόνιτορ με LED είναι ακόμη πιο βλαβερά από τις οθόνες LCD?
A.W.: Με τις σημερινές τεχνικές ηλεκτρονικού ελέγχου τους, δυστυχώς ναι έτσι είναι, παρόλο που δεν περιλαμβάνουν την "υπογραφή υδραργύρου", αυτή την έντονη ακμή στα 436 νανόμετρα.
Πως μπορεί να προστατευτεί τότε κανείς από αυτό το μπλε φως?, να το εξαλείψει?
A.W.: Το LightingInnovationsInstitute του Πανεπιστημίου JohnCarroll στο Cleveland του Οχάιο, δημοσίευσε το 2006 μία έκθεση με τον τίτλο TheBrightSideofDarkness -η φωτεινή πλευρά του σκότους.Στην έκθεση αυτή αναφέρεται πως τόσο οι τυφλοί άνθρωποι, όσο και άλλα άτομα που συμμετείχαν στις έρευνες και κρατούνταν σε σκοτεινούς χώρους κατά τη διάρκεια της νύχτας για 9 με 10 ώρες, παρήγαγαν την ορμόνη του ύπνου, την μελατονίνη. Στις ανεπτυγμένες χώρες αυτή η διάρκεια είναι σαφώς μικρότερη και μετρά, όπως ήδη αναφέρθηκε περίπου 7 ώρες. Αυτό, όπως υποθέτουν, δεν είναι απλώς μια πιθανή αιτία καρκίνου, αλλά και πολλών προβλημάτων ύπνου.
Επειδή μόνο το μπλε μέρος του φωτός εμποδίζει την παραγωγή της μελατονίνης, το πρόβλημα μπορεί να λυθεί σχετικά απλά, π.χ. με το να φοράμε χρωματιστά γυαλιά-φίλτρα, τα οποία μπλοκάρουν το φως μικρού μήκους κύματος.
Οι επιστήμονες τώρα συστήνουν πριν πέσουμε για ύπνο, να φοράμε επί δύο έως τρεις ώρες ένα τέτοιο ζευγάρι γυαλιά και να αποφεύγουμε επίσης την "επαφή" με μπλε φως κατά τη διάρκεια της νύχτας. Κατ' αυτό τον τρόπο επιμηκύνεται με φυσικό τρόπο η διάρκεια παραγωγής της μελετονίνης, παρά την επαφή με τον τεχνητό φωτισμό. Οι ερευνητές ανέπτυξαν ένα τέτοιο ζευγάρι προστατευτικά γυαλιά και με τη βοήθεια μιας υπνο-θεραπεύτριας το δοκίμασαν σε μία σειρά από ανθρώπους. Τα αποτελέσματα ήταν ορατά, αφού μετά από μόλις τρεις ή τέσσερις μέρες μπορούσαν οι περισσότεροι να κοιμηθούν αισθητά καλύτερα.
Άλλη μία φορά: Το φως από τις λάμπες εξοικονόμησης ενέργειας & Σια, ξυπνά κοιμισμένους δαίμονες στο σώμα μας -με όλα τα συμπτώματα δηλητηρίασης, που μπορεί να συνδέονται με αυτά, όπως π.χ. τη νόσο Alzheimer?
A.W.: Ακριβώς. Διότι όλοι μας είμαστε περισσότερο ή λιγότερο επιβαρυμένοι με υδράργυρο. Μέσα σε μόλις μιάμιση ώρα περνά το σύνολο του αίματος μας από τον αμφιβληστροειδή, όπου έρχεται σε άμεση επαφή με το αφιλτράριστο αυτό φως που πέφτει στα μάτια μας. Και μόνο αυτό το γεγονός, παρουσιάζει ήδη αρκετές πιθανότητες που μπορούν να προκαλέσουν φωτοχημική αντίδραση του υδραργύρου που βρίσκεται στο αίμα, λόγω της επίδρασης του φωτός λαμπτήρων φθορισμού.
Αυτή η διαδικασία δεν βλάπτει μόνο τοπικά την κυτταρική δομή του αμφιβληστροειδή, που οδηγεί τελικά σε καταρράκτη, αλλά θα πρέπει να υπολογίζουμε με γενικότερες συστημικές επιδράσεις, οι οποίες μπορούν να εμφανιστούν σε οποιοδήποτε σημείο του οργανισμού. Αυτό συμβαίνει επειδή ο δυσκολοδιάλυτος υδράργυρος μεταβάλλεται σε ευδιάλυτο και τα άτομα υδραργύρου μπορούν ξαφνικά να διαπερνούν τα "διαχωριστικά τοιχώματα", -τις προστατευτικές μεμβράνες. Ανάμεσα σε άλλα όργανα, ο αμφιβληστροειδής και ο εγκέφαλος διαθέτουν τέτοιες προστατευτικές δομές για το φιλτράρισμα της εντός τους κυκλοφορίας αίματος. Εάν διαπεραστούν αυτά τα τοιχώματα από τον υδράργυρο, συγκεντρώνονται για παράδειγμα στον εγκέφαλο προκαλώντας νευρολογικές διαταραχές.
Ποιός είναι κατά την άποψη σας ο υγιέστερος τεχνητός φωτισμός?
A.W.: Σε κάθε περίπτωση όχι το φως μιας διαδικασίας εκκενώσεων όπως αυτής των λαμπτήρων εξοικονόμησης ενέργειας, αλλά το φυσικό φως που εκπέμπει μία ίνα λαμπτήρων τύπου πυρακτώσεως. Για το λόγο αυτό συστήνω τις λάμπες αλογόνου, οι οποίες εν τω μεταξύ είναι αποτελεσματικές στην εξοικονόμηση κατανάλωσης ενέργειας.
Δεν προκαλούν οι διαδικασίες ηλεκτρονικού ελέγχου των μηχανισμών των λαμπτήρων αλογόνου πολύ ηλεκτρομαγνητικό νέφος (electrosmog)?
A.W.: Αυτό ισχύει για τα συστήματα με χαμηλά βολτ, τα οποία συνήθως πωλούνται. Αυτά ανήκουν στην χειρότερη περίπτωση που μπορεί κανείς να θέσει τον εαυτό του σχετικά με το ηλεκτρομαγνητικό νέφος. Στο σημείο αυτό η βιομηχανία φωτιστικών έχασε μία τεράστια ευκαιρία. Με μικρή επιπλέον τεχνική διόρθωση του κυκλώματος, θα μπορούσε να είχε επιτύχει ένα μέσο φωτισμού συνεχόμενου ρεύματος χωρίς καθόλου παλμό.
Εάν τροφοδοτεί κανείς τις ενεργειακά οικονομικές λάμπες αλογόνου με λίγα βολτ, με γειωμένο δίκτυο συνεχόμενου ηλεκτρικού ρεύματος, τότε λαμβάνει το πιο υγιεινό φως πυρακτώσεως που υπάρχει. Πολύ βασικό: Τα κυκλώματα τους θα πρέπει να είναι οπωσδήποτε γειωμένα, διαθέτουν δηλαδή βύσμα τριών πόλων. Το βύσμα δύο πόλων προκαλεί ηλεκτρομαγνητικό νέφος.
Πολλές λάμπες γραφείου αλογόνου, διαθέτουν ένα εξωτερικό τροφοδοτικό, το οποίο μπορεί κανείς εύκολα να ανταλλάξει με ένα βύσμα συνεχόμενου ρεύματος, το οποίο πωλούν καταστήματα ηλεκτρονικών υλικών. επίσης προτείνω λαμπτήρες pin socket. H Osram έχει αναπτύξει μία τεχνολογία επαν-εξοικονόμισης υπέρυθρης ακτινοβολίας - θερμότητας -, την λεγόμενη IRC technology, η οποία υπόσχεται ακόμη περισσότερο φως με ταυτόχρονη εξοικονόμηση στην κατανάλωση ρεύματος στην κατηγορία φωτιστικών αλογόνου χαμηλών βολτ. Επιπλέον τέτοιοι λαμπτήρες έχουν και μεγαλύτερη διάρκεια ζωής (έως και 5.000 ώρες ή 2.000 ώρες στις λάμπες υψηλών βόλτ).
Μία λάμπα αλογόνου χαμηλών βόλτ με τεχνολογία IRC που λειτουργεί με συνεχόμενο ηλεκτρικό ρεύμα (όχι εναλλασσόμενο) παράγει ένα φως, το οποίο δεν ενέχει καμία απολύτως ανησυχία για την υγεία και είναι απαλλαγμένο από το ηλεκτρομαγνητικό νέφος. Επιπλέον σε σχέση με την κλασική λάμπα πυρακτώσεως, καταναλώνει μόνο ένα απειροελάχιστο ποσοστό ρεύματος.
Με αυτό τον τρόπο θα μπορούσαν άνετα να αντικατασταθούν σήμερα κιόλας οι προβληματικές -από οικολογική άποψη και άποψη υγείας- λάμπες εξοικονόμησης ενέργειας χωρίς να είναι απαραίτητο να παραιτηθούμε από το κριτήριο εξοικονόμησης ενέργειας. Για ποιο λόγο τότε η επίσημη πλευρά επιμένει να ερευνά στον τομέα των λαμπτήρων φθορισμού?
A.W.: Κάθε χώρα είναι υποχρεωμένη να περιορίσει κατά συγκεκριμένο ποσοστό την κατανάλωση ρεύματος για φωτισμό. Έτσι αποφασίστηκε σε επίπεδο ΕΕ. Ρεύμα που προορίζεται για φωτισμό μπορεί να εξοικονομήσει κανείς σε τρεις τομείς: στα γραφεία και τις βιομηχανίες, στο φωτισμό των δρόμων και στα νοικοκυριά.
80% των σωμάτων φωτισμού των δρόμων στη Γερμανία χρίζουν εξυγίανσης και καταναλώνουν υπερβολικά πολύ ηλεκτρική ενέργεια. Εκεί θα υπήρχε σαφώς και η μεγαλύτερη περιοχή εξοικονόμησης. Απλά και μόνο με την τοποθέτηση ενός ανακλαστήρα θα μπορούσε για παράδειγμα να πενταπλασιαστεί η απόδοση τους.
Όμως τα δημόσια ταμεία δεν έχουν χρήματα για την ανακαίνιση των σωμάτων φωτισμού των οδών και των δημοσίων χώρων. Γι' αυτό και μετακυλίθηκε η μερίδα του λέοντος στη συμφωνημένη εξοικονόμηση ενέργειας, στα απλά νοικοκυριά. Έτσι προχώρησαν φυσικά και στον υπολογισμό στατιστικών που ήρθαν να αποδείξουν τη δήθεν τεράστια οικονομία ενέργειας που προκύπτει από τη χρήση λαμπτήρων εξοικονόμησης ενέργειας. Και προ πάντων την αλλαγή αυτή θα πρέπει ο κάθε πολίτης να την πληρώσει αποκλειστικά από τη δική του τσέπη. Πιστεύω πως αυτός είναι ένας από τους λόγους που η πολιτική ασκεί τόσο έντονη πίεση στο λαό.
Και υποστηρίζεται μαζικά από τη βιομηχανία φωτιστικών μέσων.
A.W.: Οι τρεις μεγαλύτερες εταιρίες στο χώρο: Osram, Philips και General Electric, αγόρασαν στα τέλη της δεκαετίας του 1990 διάφορες κινέζικες εταιρίες και μετέφεραν όλο το δυναμικό κατασκευής των λαμπτήρων εξοικονόμησης ενέργειας στην Ασία. Τα εργοστάσια αυτά που χτίστηκαν στην Κίνα ακόμη δεν έχουν κάνει απόσβεση, επειδή τα ποσά πωλήσεων παραμένουν πολύ πιο χαμηλά από τις προσδοκώμενες. Παρά την εντατική διαφήμιση, στην Ευρώπη λειτουργούν μόλις 500 εκατομμύρια λάμπες εξοικονόμησης ενέργειας -σε σύγκριση με 3,7 δισεκατομμύρια λάμπες πυρακτώσεως.
Εκτός αυτού οι κατασκευαστές κερδίζουν σαφώς περισσότερο από τις ΛΕΕ παρά από τις λάμπες πυρακτώσεως. Φαίνεται ήδη και μόνο από την τιμή πώλησης.
Ποιος καθορίζει λοιπόν τις διεθνείς νόρμες που αφορούν την αξιολόγηση του φωτός?
A.W.: Μία σειρά από διεθνείς και εθνικές επιτροπές, μεταξύ άλλων και το ο εδρεύων στη Γερμανία σύνδεσμος ICNIR (Διεθνής επιτροπή για την προστασία από την μη-ιονίζουσα ακτινοβολία). αυτή η τελευταία, σε συνεργασία με άλλες οργανώσεις, δίνει παραδείγματος χάριν κριτήρια ασφαλείας σχετικά με τη χρήση ασυρμάτων, μικροκυματικής ακτινοβολίας και φωτός, στα οποία προσανατολίζονται οι περισσότερες κρατικές υπηρεσίες.
Θεωρώ όμως πως οι περισσότερες από αυτές τις επιτροπές με τη συντηριτική τους γραμμή εκτίμησης των κινδύνων, που βασίζονται σε δεδομένα του παρελθόντος, προστατεύουν περισσότερο τα εμπορικά ενδιαφέροντα της βιομηχανίας παρά την υγεία των πολιτών.
Ίσως με πίεση από τους δρόμους -από τους πολίτες- να έρθει η απαραίτητη κίνηση στους μύλους των υπηρεσιών και της πολιτικής. Εξάλλου η κατευθυντήρια γραμμή για τον Οικολογικό σχεδιασμό (Okodesign Richtlinie) που τέθηκε σε ισχύ το 2005, λέει πως κατά την εφορμογή της δεν επιτρέπεται να κινδυνέψει ούτε το περιβάλλον ούτε η Υγεία. (!)
Ο λαός θα πρέπει να προστατευτεί μόνος του. Τι μπορούμε λοιπόν να κάνουμε?
A.W.: Ας μην τρομάζουμε από την επερχόμενη απαγόρευση των λαμπτήρων πυρακτώσεως και ας μην τη δεχόμαστε ως δεδομένη κατάσταση. Γιατί να μην φροντίσουμε π.χ. να αγοράσουμε μεγάλο απόθεμα λαμπτήρων πυρακτώσεως?
Το πιο ξεκάθαρο σύνθημα όμως που μπορούμε να στείλουμε είναι:
Αρνηθείτε την αγορά λαμπτήρων εξοικονόμησης ενέργειας !!!
Κύριε Wunsh ευχαριστούμε πολύ για την αφυπνιστική συζήτηση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου