Βαλεριάνα (Valeriana officinalis) το υπνοτικό της φύσης

Το όνομα Βαλεριάνα σημαίνει το να είσαι υγιής στα λατινικά και αυτό προδίδει την θεραπευτική του ιδιότητα. Έχει έντονο άρωμα και οι Αρχαίοι Έλληνες το χρησιμοποιούσαν για πολλά ιατρικά προβλήματα ενώ για αιώνες χρησιμοποιείται για νευρολογικές παθήσεις
Περιγραφή : Ανήκει στην οικογένεια των Βαλεριανιδών Η βαλεριάνα είναι φυτό με ρίζωμα πολυετές που μένει ζωντανό όταν ξεραίνονται οι βλαστοί και τα φύλλα. Το ύψος της κυμαίνεται από 40 εκατοστά έως 2 μέτρα. Έχει φύλλα σύνθετα πτεροειδή και τα άνθη της είναι μικρά άσπρα ή ρόδινα που σχηματίζουν πυκνές ταξιανθίες. Προτιμά τα υγρά και ψυχρά κλίματα και είναι αυτοφυές σε κάποιες περιοχές της Ελλάδος. Ανθίζει το καλοκαίρι μέχρι το φθινόπωρο. Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούμε την ρίζα του φυτού, αλλά και τα ξεραμένα φύλλα που με αυτά φτιάχνουμε τσάι.


Θεραπευτικές Ιδιότητες : Συνιστάται για την αρθρίτιδα, την κολίτιδα, τη διάρροια, τον πονοκέφαλο και την υπέρταση, το σύνδρομο του ευερέσθιτου εντέρου, την εμμηνόπαυση, την ψωρίαση, τους ρευματισμούς, τη νευρική υπερένταση, τον πονόδοντο, την ισχιαλγία, τους πόνους περιόδου. Η βαλεριάνα έχει χρησιμοποιηθεί για υστερικές καταστάσεις, υπερδιέγερση, αϋπνία, ημικρανία, κράμπες, κολικούς του εντέρου, ρευματικούς πόνους, δυσμηνόρροια, νευρικές καταστάσεις. Οι κύριες χρήσεις της είναι για ηρεμιστικούς και υπνωτικούς λόγους, ενώ χρησιμοποιείται παράλληλα σαν αντισπασμωδικό και ηρεμιστικό. Προτείνεται επίσης για ανησυχία και νευρολογικές διαταραχές του ύπνου. Η βαλεριάνα χρησιμοποιείται σαν ηρεμιστικό ακόμα και κατά τη διάρκεια της ημέρας σε περιπτώσεις υπερέντασης.

Χρήση: Σαν ήπιο κατευναστικό, η βαλεριάνα πρέπει να λαμβάνεται 30-45 λεπτά πριν τον ύπνο. Με τη μορφή αφεψήματος ξηρής ρίζας, σε δοσολογία 1-2γραμ. ανά φλιτζάνι, προσέχοντας την υπερβολική θέρμανση γιατί είναι πολύ πτητική. Πρέπει να προστατεύεται από το φώς. Με το αφέψημά της επίσης γίνονται μπάνια κατά των σπασμών των νεογέννητων βρεφών. Αποφεύγετε τις μεγάλες δόσεις για μεγάλο χρονικό διάστημα.Μην αφήνεται ποτέ τις ρίζες να μουσκέψουν πάνω από 2 ώρες. Λόγω της πικρής γεύσης και της άσχημης μυρωδιάς συνίσταται να αναμείξεις το τσάι βαλεριάνας με ένα από τα παρακάτω βότανα: Κανέλα ή καγιέν (για τις κράμπες), γλυκάνισο (για πεπτικά προβλήματα), ή τζίντζερ (για ακανόνιστη περίοδο).ακομα υπάρχει και σε ταμπλετες για οσους προτημούν αφτήν την λύση.
Δοσολογία
Για την αϋπνία: 250 – 500mg καθημερινά σε μορφή κάψουλας ή δισκίου πριν τον ύπνο. Ωστόσο, εάν δε διαπιστώσετε βελτίωση, μπορείτε άφοβα να αυξήσετε την ημερήσια δοσολογία μέχρι τα 900mg, αν και είναι κλινικά αποδεδειγμένο ότι δόσεις άνω των 500mg δεν επιφέρουν συνήθως επιπρόσθετο όφελος.
Για το άγχος: 250mg δύο φορές την ημέρα και 250 – 500mg πριν τον ύπνο.



Η ρίζα του φυτού, αν αποξηρανθεί προσεκτικά, (σε θερμοκρασία χαμηλότερη των 40 βαθμών C), περιέχει ιριδοειδή μονοτερπένια (εποξυ-τριεστέρες) και βαλερινικό οξύ, που θεωρούνται υπεύθυνα για τη φαρμακολογική του δράση. Ωστόσο, τα τελευταία 20 χρόνια διάφοροι ερευνητές έχουν αποδώσει σε διαφορετικά συστατικά την κατευναστική δράση του φυτού, καθώς εύκολα παράγονται μεταβολίτες που αξιολογούνται ανάλογα. Η δρόγη εξάλλου περιέχει και ένα πτητικό αιθέριο έλαιο, που σχετίζεται με τις ιδιότητες αυτές, χολίνη, αλκαλοειδή, φλαβονοειδή και στερόλες. Το βαλερινικό οξύ έχει μυοχαλαρωτική και σπασμολυτική δράση.
Πρόσφατες φαρμακολογικές μελέτες έδειξαν ότι τα ενεργά συστατικά του φυτού «χρησιμοποιούν» τους ίδιους υποδοχείς με τα βαρβιτουρικά και τις βενζοδιαζεπίνες στον εγκέφαλο, αλλά σίγουρα με διαφορετικό τρόπο, αφού δεν παρουσιάζουν παρενέργειες, δηλαδή πρωινή υπνηλία και έλλειψη συγκέντρωσης.
Αν και κάποιες μελέτες υποστήριξαν ότι η βαλεριάνα βελτιώνει την ποιότητα του ύπνου κυρίως σε «φυσιολογικούς» ασθενείς και όχι τόσο σε ασθενείς με χρόνια προβλήματα, άλλες μελέτες έδειξαν μια σαφή βελτίωση στην ποιότητα του ύπνου (44% των ασθενών) και στη διάρκειά του (89% των ασθενών), και σε ασθενείς με σοβαρά προβλήματα αϋπνίας.

ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ
-ΑΜΙΝΟΞΕΑ-GABA, τυροσίνη, αργινίνη, γλουταμίνη
-ΑΡΩΜΑ – Βορνεόλη, Τερπίνη
-ΠΤΗΤΙΚΟ ΛΑΔΙ-Βαλεριανικό οξύ
-ΡΕΤΣΙΝΙ
-ΓΟΜΜΑ
-ΑΛΚΑΛΟΕΙΔΗ-ακτινιδίνη, κατινίνη, ισοβαλεραμίδη, βαλεριανίνη βαλερίνη
-ΕΣΤΕΡΕΣ
-ΦΛΑΒΑΝΟΝΕΣ

Πιθανές παρενέργειες
Μελέτες έχουν δείξει πως η βαλεριάνα δεν έχει επικίνδυνες παρενέργειες, ακόμα και με την κατανάλωση πολαπλάσιας ποσότητας από τη μέγιστη συνιστώμενη. Ωστόσο, εξαιρετικά μεγάλες ποσότητες μπορούν να προκαλέσουν ζαλάδα, ναυτία, πονοκέφαλο,εφιάλτες, ίλιγγο και θολή όραση.